Cách đọc báo cáo tài chính doanh nghiệp

Trước đó chúng ta phải lọc theo ngành, xu hướng thị trường của ngành, vốn điều lệ của cty đó so với các công ty khác trong ngành, các chỉ số cơ bản như PE, ROA, ROE, EPS, … Cần lưu ý rằng tất cả các chỉ số kia có tuyệt đẹp thì cũng không thể đảm bảo cho 1 cổ phiếu của công ty đó sẽ tăng giá trong tương lai bởi có nhiều yếu tố chi phối. Chúng ta phải nhận ra và biết kết hợp các yếu tố này trong việc dự đoán.

Và xin nhớ rằng các chỉ số trên được tính tại 1 thời điểm cố định trong hiện tại, và điều đó đồng nghĩa với việc nó hoàn toàn có thể thay đổi trong tương lai theo cả hai chiều hướng tốt và xấu. Vậy một nhà đầu tư giỏi là người biết dự đoán các chỉ số trên ở tương lai của nó chứ ko phải ở hiện tại. Vậy làm sao để biết được chúng trong tương lai?

Chúng ta không thể biết chính xác nhưng có thể dự đoán với xác suất cao bằng cách nhìn vào các khả năng của công ty trong tương lai. Trong tương lai mặt hàng công ty đó kinh doanh sẽ như thế nào? Đầu vào liệu có biến động gì không ? Tình hình tài chính nói chung trong hiện tại và tương lai gần là tốt hay xấu v.v…Tình hình tài chính của các công ty thuộc các lĩnh vực khác nói chung là tốt hay xấu ?

Một ví dụ cụ thể để hiểu vấn đề này :

Cổ phiếu của nhiệt điện Phả Lại, mã PPC tại thời điểm thị trường đang xấu có các chỉ số rất đẹp, nếu mua nó không có gì phải bàn (nói thêm chút xíu là tại sao nó đẹp : điện là ngành năng lượng, chủ yếu là thủy điện chỉ có 1 khấu hao duy nhất là khấu hao máy móc. Đầu vào là gì ? Nước. Nước có mất tiền mua không? Không. Đầu ra thì không bao giờ thiếu. Vậy các chỉ số của nó đẹp là điều tất nhiên.

Khi thị trường bắt đầu uptrend, vì nó mới chỉ bắt đầu thoát ra khỏi “ vùng xấu “ nên chỉ số của PPC vẫn được coi là đẹp so với các CP khác. Nhiều nhà đầu tư lão luyện nghĩ bụng với những chỉ số như mơ như vậy, khi mà thị trường bắt đầu uptrend, còn gì tuyệt hơn là mua vào và đợi một món lợi lớn. Và điều xảy ra thì đã không như họ mong đợi. PPC rớt giá ! Câu hỏi là tại sao.

Nhiều nhà đầu tư, kể cả NĐT lão luyện đều nhìn vào nhiều cái quá cao siêu mà ko để ý tới những cái bé nhỏ. Điện thì không thể có đột phá về lợi nhuận được, hay nói cách khác là nếu tình hình có tốt đến thế nào, doanh thu ngành điện là khó tăng nhiều, đơn giản là họ không thể phá giá điện và cũng khó có thể tăng sản lượng- đó là việc của nhà nước.

Khi mà các CP khác có mức đột phá về lợi nhuận, nó sẽ thu hút các nhà đầu tư. Tổng tiền là không đổi, đương nhiên khi tiền chảy về chỗ này nhiều thì chỗ kia sẽ phải ít đi. Chỗ ít trở thành chỗ kém hấp dẫn, thanh khoản thấp. và do vậy giá down là chuyện ắt xảy ra...

Kết thúc phần nói qua loa 1 chút trước khi đi vào BCTC

Để đọc được BCTC 1 cách chi tiết thì không đơn giản, nhưng đối với nhà đầu tư mới thì cũng có cách :

Có 1 số thứ cần quan tâm sau đây :

1. Dòng tiền : tiền và các thứ liên quan đến tiền

2. Lợi nhuận

3. Nợ ngắn hạn

4. Hàng tồn kho

5. Các khoản phải chi

6. Dự trữ, dự phòng

Tôi không nói các cái khác không quan trọng, nhưng với những người mới thì những chỉ số trên vừa là để xem lướt tương đối ok, vừa là để học cách xem BCTC sâu hơn sau này.

1. Dòng tiền

Nói lên quy mô hoạt động của DN ở thời điểm nào đó. Dòng tiền mà tăng thì chứng tỏ quy mô hoạt động của DN đó đang mở rộng. Nói chung dòng tiền càng nhiều càng tốt, nhưng không phải lúc nào mở rộng sx cũng là tốt cả, chúng ta phải xem với từng tình hình cụ thể ở từng thời điểm cụ thể. 

2. Lợi nhuận (nói chung) 

Lợi nhuận thu được là tăng hay giảm, xem lợi nhuận thu được là do công ty mở rộng sản xuất, kinh doanh hiệu quả ( từ 1 lời 2 rồi lời 3 rồi lời 4 …vd như vậy ) hay là chỉ đơn giản tại 1 thời điểm nào đó, do 1 nguyên nhân khách quan, giá sản phẩm của công ty đó tăng giá do 1 nguyên nhân nào đó (vd như trời đột ngột rét đậm, các cty bán chăn trúng lớn chẳng hạn) . Công ty được hưởng sái mà thực chất họ chả có gì thay đổi về chất. v.v…Rồi lợi nhuận đó họ thu được có phải từ ngành chính của họ không? Chiếm bao nhiêu phần trăm? Hay do những khoản đầu tư bên ngoài mang tính thời vụ…

3. Nợ ngắn hạn

Nợ ngắn hạn cho thấy khả năng quay vòng vốn của DN, nhưng nó cũng cho thấy quy mô SX, nó liên quan đến dòng tiền. Dòng tiền không đổi hoặc ít đi mà nợ ngắn hạn tăng lên thì tức là có vấn đề. Còn nếu 2 thằng cùng tăng thì fải xem xét, có thể DN mở rộng sx, họ fải vay nhiều hơn để sx nhiều hàng hóa hơn. Không sao bởi nếu bán được hang thì lợi nhuận cũng sẽ lớn hơn.

4. Hàng tồn kho

Hàng tồn kho cũng là 1 yếu tố rất quan trọng, đặc biệt khi thị trường rơi vào khủng hoảng. Những DN giải quyết đc hàng tồn kho sẽ là những DN có khả năng sống sót cao. Nó cũng cho thấy khả năng tiêu thụ, quay vòng vốn của 1 DN.

5. Các khoản phải chi

Cái này cần phải xem khi thị trương nói chung đang trong tình trạng xấu, khủng hoảng. Khi đó nếu DN biết lường trước được khủng hoảng, họ sẽ có những biện pháp cắt giảm chi phí một cách kịp thời, họ sẽ giảm các khoản phải chi xuống. Nói cách khác họ có bộ máy  và có khả năng chuẩn bị, dự đoán dự báo tình hình tốt.

6. Dự trữ, dự phòng

Đặc biệt quan trọng trong khủng hoảng. Nếu DN không có dự trữ đủ mạnh thì chỉ cần 1 tác động nhỏ cũng có thể làm nó phá sản.

Trên đây là những gì chung chung nhất để mọi người có thể hình dung ra cách đọc 1 BCTC.

Sưu tầm